Người Việt Nam truyền thống coi trọng ngày cúng tổ tiên như một bổn phận quan trọng của con cháu. Mỗi người phải ghi nhớ ngày này, thể hiện lòng tôn kính và tri ân đối với những người đã khuất. Dù ở đâu, đi đâu, bất kể tình cảnh gia đình giàu có hay khó khăn, không ai quên ngày cúng tổ tiên. Từ lòng kính trọng này, các món ăn nấu trong đám giỗ miền Trung mang đặc điểm riêng, đồng thời giữ được sự đặc trưng và đa dạng so với các miền khác của Việt Nam.
1. Văn hóa nhớ ơn của người dân Việt
Cúng giỗ là một lễ kỷ niệm quan trọng trong đời người Việt, thể hiện lòng thủy chung và tôn kính đối với Tổ tiên. Người giàu có thường tổ chức lễ viếng linh đình, mời đám họ hàng và bạn bè gần xa tham gia. Ngược lại, những gia đình khó khăn chỉ cần một mâm cơm dâng lên bàn thờ tổ tiên.
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên mang đến ý nghĩa bình dị và thực tế. Trong lễ cúng, người thực hiện thường đưa ra những nguyện vọng, lời cầu xin như sự che chở và phù trợ cho cuộc sống, mong muốn được sống một cuộc sống bình yên và suôn sẻ. Mặc dù không biết có hiệu quả hay không, nhưng ý nghĩa tâm linh của thờ cúng tổ tiên mang lại sự thanh thản và làm cho con người cảm thấy an tâm. Điều này trở thành một điểm tựa quan trọng cho tâm hồn và cuộc sống hàng ngày.
2. Văn hóa tổ chức giỗ của người dân miền Trung
Có thể nói, tục cúng giỗ không chỉ là một nghi thức truyền thống mà còn là một phần không thể thiếu trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của dân tộc Việt Nam. Điều này thể hiện lòng kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đối với những đời tiền bối, đồng thời tạo nên một liên kết vững chắc giữa thế hệ hiện tại và quá khứ.
2.1. Mâm cúng giỗ của người miền Trung
Các mâm cỗ ngon trong bữa cơm cúng thường phải đa dạng và phong phú, bao gồm nhiều món khác nhau để nhớ ơn thành kính đến tổ tiên. Mâm cúng ngày giỗ của người miền Trung thường rất tươm tất và đầy đủ chủ yếu là các món xào, một con gà luộc, khổ qua nhồi thịt, thịt luộc, mực, thịt bò…Tùy theo văn hóa của mỗi gia đình mà thêm món khác nhau nhưng những món cơ bản và bắt buộc phải có đầy đủ và không được thiếu như gà, thịt, canh khổ qua, đồ xào. Với người dân miền Trung đây là những món hình thành từ đời ông bà cho đến nay nên khi cúng kiếng cũng phải đầy đủ để thể hiện tấm lòng thành kính của mình.
Các món ăn thường xuất hiện trong các món cúng của người miền Trung – Ảnh: Tổng hợp
2.2. Sự kỳ công trong ngày chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên
Miền Trung, với ảnh hưởng của phong cách cung đình, thì mâm cỗ giỗ có phần cầu kỳ hơn. Các món nấu hôn mê miền Trung thường được chuẩn bị cầu kỳ và trang trí đẹp mắt. Những món nấu lễ này không chỉ thể hiện hương vị đặc trưng mà còn phản ánh phong cách ẩm thực của người miền Trung. Trên mâm cơm cúng miền Trung, cơm thường được đầy vào tô hoặc đĩa, bày gọn gàng với 6 chén sạch và 6 đôi, tạo nên một bức tranh trang trí hấp dẫn để cúng.
Thông thường thì người miền Trung sẽ cúng vào tầm 9h30 – 11h00 sáng. Thường người đứng ra tổ chức giỗ sẽ là người có vai vế lớn trong gia đình và đây cũng là thời điểm mà người miền Trung gọi là để ông bà hưởng thưởng thức các món ăn mà con cháu dâng lên.
Sau khi thực hiện xong nghi thức đám giỗ thì các khách sẽ ngồi vào bàn để thưởng thức – Ảnh: Tổng hợp
Trong mâm cúng miền Trung, không ít lần xuất hiện những món đặc sản độc đáo, như chả và các loại bánh đặc sản, tạo nên sự độc đáo và phong cách riêng biệt trong ẩm thực đám giỗ. Các món này không chỉ là khẩu phần dinh dưỡng mà còn là biểu tượng của truyền thống và văn hóa miền Trung.
Nguồn: Tổng hợp
Bài viết tham khảo: